On Dokuzuncu Yüzyıl Batı/Amerikan Popüler Edebiyatında Türkofobi ve İslamofobi: Her Rescue from the Turks Romanının Oryantalist Okuması
Anahtar Kelimeler: İslamofobi,Türkofobi,Amerikan Popüler Edebiyatı,On dokuzuncu yüzyılda Türk İmgesi,Her Rescue From the Turks
Özet
Öz
Bu makale, on dokuzuncu yüzyıl sonunda Amerikan popüler kültüründe gözlemlenen ve İslamofobik ve Türkofobik tutumların sürdürülmesinde etkili olan görüntü ve temsillerin, St. George Rathborne'un (1854-1938) Her Rescue From the Turks (1896) adlı popüler romanındaki yansımalarının ayrıntılı bir incelemesidir. Macera-aşk romanı formatında sunulan anlatı edebi açıdan zayıf olsa da ucuz şovenist, erotik ve egzotik roman tarzının geniş okur kitleleri nezdindeki popülaritesi göz önüne alındığında, bu gibi az bilinen ve hiç çalışılmamış olan on dokuzuncu yüzyıla ait kültürel metinleri dikkate sunmak-bu örnekte Türkler ve Türk-İslam kültürü üzerinden- Batı'nın yabancı bir kültüre ve insan topluluğuna karşı tutumunu daha iyi kavramak açısından önem arz etmektedir. Bu doğrultuda, bu metinde gözlemlenen Türk öteki hakkında klişeleşmiş algıları tanımlamak, günümüz Hollywood filmlerinde Doğu hakkında oluşturulan sinematik kodlarının (örneğin karakter gelişiminde, olay örgüsünde ve mekan tasvirinde) nereden kaynaklandığını ve nasıl sürdürüldüğünü anlamak açısından da anlamlı olacaktır. Metin incelemesi sonucunda kısaca şu sonuçlara varılabilir: Oryantalist temsiller sayesinde, Rahtborne'un popüler romantik romanı İç Savaş sonrası Amerikan vatanseverliğinin şovenist bir kutlaması; Hristiyanlıktan aşağı konumlandırılmak suretiyle tavizsiz bir İslam karşıtlığı; yanlış biçimlendirilmiş Doğulu kadın ve harem temsili üzerinden Batı kadını için sahte üstünlük yaratma girişimi; ve "ileri ve rasyonel" Amerikalı Batılı karşısında "geri ve ilkel" bir Osmanlı Türk öteki oluşturma gayreti olarak okunabilir.