19. Yüzyılda Düzce ve Akçakoca Kazalarında Kullanılan Aile ve Kişi Adları

Özet

Bu araştırma temettûât defterleri ışığında Düzce ve Akçakoca'da kullanılan aile ve erkek şahıs adlarını tanıtmayı amaçlamaktadır. Düzenli olarak kaydedilen bu vesikalar günümüz kent tarihçileri tarafından kullanılmaktadır. Temettûât kayıtları vasıtasıyla kolaylıkla günümüzde yaşayan bir ailenin ve mesleğin geçmişini en azından yüz elli yıl geriye götürmek mümkündür. Aynı zamanda incelenen adlarla Türk kültürü arasındaki ilişkiye de değinilmiştir.

1 Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Maliye Nezareti Temettuât Defterleri (ML- VRD. TMT), Nr. 2911, 2912, 2913, 2914, 2915, 2916, 2918, 2919, 2920, 2921,2922, 2923, 2924, 2925.
2 BOA, ML- VRD. TMT, Nr. 3460, 3461, 3462, 3463, 3464, 3465, 3466, 3467, 3468, 3469, 3470.
3 Paşa kelimesinin hafifletilmiş şekli (Sertoğlu 1986: 49). Beşe parlak anlamında da kullanılmaktadır.
4 Bölgede istavrit balığına karagöz adı da verilmektedir.
5 Molla adı Mevleviyet payesine ulaşmış ilmî ve içtimai statüsü yüksek olanlar için kullanılmaktadır, (Pakalın II 1993: 549).
6 15-16. yüzyıllarda yapılan nüfus ve arazi sayımlarının sonuçlarını içeren ve tapu tahrirleri olarak bilinen tapu tahrir defterleri, 19. yüzyıl ortalarında yapılan ve temettûât kayıtları olarak bilinen emlak, arazi ve temettûât tahrir defterleri ve ilk dönemlerden beri tutulan tereke kayıtları adı verilen tarihi malzemelerden çıkarılan sonuçlar sayımlara esas olacak aile ya da hane kavramının çerçevesini anlamamızda önemli veriler içermektedir, (Çakır 1998: 303, 308, 310). / Hane sahipleri XVI. yüzyıldan sonra birer vergi ünitesi olarak kabul edilmiştir. Bazılarına göre hane ifadesi sadece avarızhânesine işaret etmekte ve avarızdan muaf olan kişiler de bu rakama dâhil edilmektedir. Bazen münferid muaf grupların hepsi bazen de pirifani grubu dışında kalanlar “hakiki hane” olarak kabul edilmiştir, (Güneş 2004:178, 179).
7 Bununla beraber aynı dönem Göynük kazası temettûât defterleri köy esası üzerine yazıldığından hangi köylerde hangi sülalelerin etkin olduğu, hatta köyün hangi aileler tarafından kurulduğu konusunda daha esnek yorum yapmaya müsaade etmektedir, bk. Özlü 2007: 269- 295.
8 Bk. Özlü 2007: 269-295; Özlü 2006: 127-142.
9 Aslen Bolu merkeze bağlı Karaköy halkındandır.
10 Aslen Akyazı kazasında Bulunan Sarıçayır köyünden.
11 Aslen Bolu merkeze bağlıdır.
12 Aslen Bolu merkeze bağlı Karaköy halkındandır.
13 Aslen Bolu merkeze bağlı Bahçeköy halkındandır.
14 Aslen Bolu Akmescid mahallesinden.
15 Aslen Bolu’da Ermeni Mahallesi’nden.
16 Aslen Bolu’da Ermeni Mahallesi’nden.
17 Aslen Eğerciler Divanı ahalisinden.
18 Aslen Kocaeli sancağı Hendek kazası ahalisinden.
19 Aslen Kocaeli sancağı Hendek kazası ahalisinden.
20 Aslen Kocaeli sancağı Hendek kazası ahalisinden.
21 Aslen Kocaeli sancağı Hendek kazası ahalisinden.
22 Aslen Bolu’da Ak Mescid mahallesinden.
23 Aslen Kocaeli sancağı Hendek kazası ahalisinden.
24 Aslen Kocaeli sancağı Hendek kazası ahalisinden.
25 Aslen Kocaeli sancağı Hendek kazası ahalisinden.
26 Aslen Kocaeli sancağı Hendek kazası ahalisinden.
27 Aslen Kocaeli sancağı Hendek kazası ahalisinden.
28 Aslen Bolu Ermeniyan mahallesinden.
29 Aslen Kocaeli sancağı Hendek kazası ahalisinden.
30 Aslen Kocaeli sancağı Hendek kazası ahalisinden.
31 Aslen Bolu Karamanlı mahallesinden.
32 Aslen Üskübü kazası ahalisinden.
33 Aslen Bolu Ermeniyan mahallesi ahalisinden.
34 Aslen Bolu Ermeniyan mahallesi ahalisinden.
35 Aslen Üskübü kazası ahalisinden.
36 Üskübü kazası ahalisinden.
37 Üskübü kazası ahalisinden.
38 Bolu Karaçayır mahallesi ahalisinden.
39 Üskübü kazasında Kâsiş (bugünkü Çiftepınarlar’ın olduğu yer) mahallesi ahalisinden.
40 Üskübü kazasında Debbağlar mahallesi ahalisinden.
41 Üskübü kazası ahalisinden.
42 Üskübü kazasında Kâsiş (bugünkü Çiftepınarlar’ın olduğu yer) mahallesi ahalisinden.
43 Üskübü kazasında Debbağlar mahallesi ahalisinden.
44 Üskübü kazasında Kadıoğlu köyü ahalisinden.
45 Üskübü kazasında Kadıoğlu Köyü ahalisinden.
46 Üskübü kazasında Kadıoğlu Köyü ahalisinden.
47 Üskübü kazası ahalisinden.
48 Bolu’da Ak Mescid mahallesi ahalisinden.
49 Üskübü kazası ahalisinden.
50 Üskübü kazası ahalisinden.
51 Üskübü kazası ahalisinden.
52 Üskübü kazası ahalisinden.
53 Üskübü kazası ahalisinden.
54 Yaşlılardan edinilen bilgilere göre Akçakoca’da sadece Kerameddin mahallesi denildiği zaman Yukarı mahalle kastedilmektedir. BOA, ML- VRD. TMT, Nr. 2919.
55 Ereğli kazası Kestaneci köyünden.