Konya’da Halk Mimarisi

Özet

Bu araştırmanın konusu, Konya köylerinde, yaşanan geleneksel köy evlerinin mekân tasanmı, yapı malzemesi, yapım tekniği gibi mimarî özelliklerini belirlemektir. Araştırma, Konya köylerinde yapılan bir inceleme gezisi sırasında farklı mimarî özelliklere sahip iki köydeki örnek ev incelemelerine dayanmaktadır. Köy evleri kerpiç, taş ve ahşap malzemeyle yapılmış, düz toprak damlı, genellikle tek katlı konutlardır. Geniş bir avlu etrafında oturulan ev, mutfak, ahır, kiler, samanlık, gibi mekânlardan meydana gelmiştir. Esas ev bir mabeyn (salon) etrafındaki odalardan oluşur. Bir mabeyn iki oda tipik plân şemasını açıklar. Bazı örneklerde oda sayısı artar. Odalarda sedir, yüklük, gusulhane gibi sabit unsurlar bulunmaktadır. Bazı zengin evleri iki katlı, iç sofalı olarak tasarlanmıştır ve bezemeli unsurlara sahiptir. Örnek alman iki yapı; Sarayönü Gözlü'den Kazım Süslü evi ile Çumra Tahtalı'dan Abdullah Çolak evi olarak belirlenmiştir. Konya halk mimarisinin çok özgün bir yapı türü olan köy odalarından iki örnek de Gözlü'den seçilmiştir. Yine aynı köyden artık kullanılmayan bir su değirmeni incelenmiştir. Son yıllarda yaşanan sosyal ve ekonomik değişim, köyden kente göçler Konya köylerindeki geleneksel konutların boş kalıp yıkılmasına sebep olmuştur. Çok zengin birikime sahip olan halk mimarisi örneklerinin ayrıntılı bir şekilde araştırılıp tespiti gerekmektedir.