Art Zamanlı Bir Geçiş: Kelile ve Dimne'den Küçürek Öyküye
Tarık ÖZCAN
Fırat Üniversitesi, İnsani ve Sosyal Bilimler Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü / ELAZIĞ
Anahtar Kelimeler: Küçürek öykü,Kelile ve Dimne,Gülistan ve Bostan
Özet
Öykünün öyküsü Kelile ve Dimne'yle başlamaktadır. Doğunun bu anlatı ekseninde hayvan sembolizmi yoğunlaştırılmış bir dille birlikte kullanılmaktadır. Küçürek öykünün atmosferini oluşturan simgesellik, yoğunlaştırma ve muğlak metin yaratma geleneğinin başlangıcı Kelile ve Dimne dir.
Anlatının derin yapısını semboller üzerine kurma anlayışı da buradan gelmektedir. Öykünün anlatı ekseni Gülistan ve Bostan la daha da kısaltılmıştır. Aynı anlayış Mevlânâ'nın Mesnevî'sindeki kristalize öykülerle anlatım paktını daraltarak ve hikmet burcunda olgunlaşarak devam eder.
Fıkralar, küçürek öyküye nüktenin çifte tekniğini sokarak bir başka zenginliği yaşatır. Bütün bunların yanı sıra başlangıcından itibaren küçürek öykünün oluşumunda gizli bir dil şeklinde ve dip bir akıntı olarak hayretin önemli bir yeri vardır. Yeni bir tür olarak gördüğümüz küçürek öykü geçmişin öykü geleneğinden bir hayli yük taşımaktadır.