Peyami Safa’nın Düşünce ve Sanat Dünyasında Mistisizm
Ali YILDIZ
Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, İSTANBUL
Anahtar Kelimeler: Mistisizm,roman,medeniyet,Matmazel Noraliya’nın Koltuğu,Yalnızız
Özet
Peyami Safa, sadece şekil hususiyetleri bakımından değil, geniş bir entellektüel arka planın tezahür ettiği zengin ve derin muhtevasıyla da mühim olan romanlar kaleme almıştır. Bu romanların hemen hepsinde, ahlâk ve medeniyet kavramlarının ana ekseni oluşturduğu görülür. Yazarın düşünce dünyasında vuku bulan arayışlar, ahlak ve medeniyet meseleleriyle ilgili görüşlerinin, mistisizm dolayısıyla genişlemesi ve tamamlanması sonucunu doğurmuş ve bu durum romanlarına da aksetmiştir. Matmazel Noraliya'nın Koltuğu ve Yalnızız, mistisizmin bir dünya görüşü olarak yer aldığı ve izah edildiği romanlardır.
1 Safa, Peyami (1989), Şimşek, İstanbul, Ötüken Yayınları, s.167-168.
2 Safa, Peyami (1989), age., s.211-212.
3 Safa, Peyami (1989), age., s.56.
4 Safa, Peyami (1989), age., s.56.
5 Safa, Peyami (2000), age., İstanbul, Ötüken Yayınları, s.94.
6 Safa, Peyami (2000), age., s.94.
7 Safa, Peyami (1989 ), Bir Tereddüdün Romanı, İstanbul, Ötüken Yayınları, s. 151.
8 Safa,Peyami (1987), age., s.151.
9 Ayvazoğlu, Beşir (1998), age., İstanbul, Ötüken Yayınları, s. 305.
10 Ayvazoğlu, Beşir (1998), age., s. 307.
11 Ayvazoğlu, Beşir (1998) age., s.401-409.
12 Safa, Peyami (1949), age., İstanbul, Nebioğlu Yayınları, s.177-178.
13 Safa, Peyami (1949), age., s.183.
14 Safa, Peyami (1949), age., s.183-184.
15 Safa, Peyami (1949 ), age., s.185.
16 Safa, Peyami (1949) , age., s.186.
17 Safa, Peyami (1949), age., s.213-214.
18 Safa, Peyami (1949), age., s.253.
19 Safa, Peyami(1949), age., s.260-262.
20 Safa, Peyami (1949), age., s.268.
21 Safa, Peyami (1985), Yalnızız, İstanbul, Milli Eğitim Basımevi, s.199-200.
22 Safa, Peyami (1985), age., s.200-201.
23 Feriha’nın Paris’ e gitmekle ilgili cüretinden bahsedilmektedir.
24 Safa, Peyami (1985), age., s.191-192.
25 Safa, Peyami (1985), age., s.39-40.
26 Safa, Peyami (1985), age., s.423.
27 Safa, Peyami(1985), age., 467-468.
28 Safa, Peyami (1997), Türk İnkılâbına Bakışlar, İstanbul, Ötüken Yayınları, s.216.
29 Karaman, Hayreddin (2008), Bir Varmış Bir Yokmuş, İstanbul, İz Yayıncılık, C.1. s. 237.
30 Safa, Peyami(1961), Mistisizm, İstanbul, Bâbıâli Yayınevi. Kitabın arka kapağıda şu satırlar yer almaktadır: Peyami Safa’nın son te’lif eseridir. ... Neşrinden evvel, 15.6.1961 Cuma gecesi öldü. Allah rahmet eylesin.