İslam Cebirinde ve Gelenbevî’de Matematiksel Notasyon Sistemi

Zeynep Tuba OĞUZ

doi:10.32704/erdem.2011.61.159

Zeynep Tuba OĞUZ

Anahtar Kelimeler: Gelenbevî,sembolizm,Endülüs,cebir,Osmanlı matematiği

Özet

Bu makalede, kendi döneminde Batılılarca da takdir edilmiş olan bir Osmanlı âlimi İsmail Gelenbevî'nin (18. yüzyıl) Hisâbü'l-Küsûr adlı eseri incelenerek, Gelenbevî'nin cebirsel sembolizme yaptığı katkıyı ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Çalışmamızda, İslam klasik geleneğinin son temsilcisi olan Gelenbevî'nin yaşadığı döneme kadar yetişmiş İslam cebircilerinin en önemlilerinin eserleri taranarak, İslam dünyasının oluşturduğu kendine özgü matematiksel sembolizmin Gelenbevî'ye dek kesintisiz devam edip etmediği ve ne ölçüde geliştirildiği ele alınmıştır. Ayrıca, İslam dünyasında ve Avupa'da matematiksel sembolizmin gelişmesi de karşılaştırılmıştır. Bulgularımıza göre, İslam dünyası Avrupa'dan yaklaşık bir asır kadar önce kendine özgü bir matematiksel notasyon sistemi kurmayı başarmış ve bu notasyon sistemi Gelenbevî'ye dek gelişerek devam etmiştir. Endülüslülerin (Batı İslam dünyası) katkısı olarak bilinen, (büyük ihtimalle) Magribli matematikçilerce Osmanlılara nakledilen ve 16. yüzyılda olgunlaştırıldığı düşünülen matematiksel sembolizmin esasında 18. yüzyıl âlimlerince ikmal edildiği sonucuna varılmıştır. Bu çalışmada ağırlıklı olarak Arapça ve Osmanlıca yazma eserlerden yararlanılmış, bunlardan elde edilen bilgiler İngilizce ve Türkçe kaynaklarla bütünleştirilerek incelenmiştir.

BibTex	`@article{ erdem158, doi = {10.32704/erdem.2011.61.159}, author = {Zeynep Tuba OĞUZ}, title = {İslam Cebirinde ve Gelenbevî’de Matematiksel Notasyon Sistemi}, journal = {Erdem}, year = {2011}, number = {61}, pages = {159-192}, publisher = {Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı} }`
RIS	`TY - JOUR AU - Zeynep Tuba OĞUZ PY - 2011 TI - İslam Cebirinde ve Gelenbevî’de Matematiksel Notasyon Sistemi SP - 159 EP - 192 JO - Erdem J2 - Erdem IS - 61 PB - DO - 10.32704/erdem.2011.61.159 ER -`
EndNote	`%0 Journal Article %A Zeynep Tuba OĞUZ %T İslam Cebirinde ve Gelenbevî’de Matematiksel Notasyon Sistemi %J Erdem %D 2011 %N 61 %P 159-192 %R 10.32704/erdem.2011.61.159`
APA	Zeynep Tuba OĞUZ (2011). İslam Cebirinde ve Gelenbevî’de Matematiksel Notasyon Sistemi. Erdem, (61), 159-192. doi:10.32704/erdem.2011.61.159
MLA	Zeynep Tuba OĞUZ. "İslam Cebirinde ve Gelenbevî’de Matematiksel Notasyon Sistemi" Erdem, no. 61, 2011, pp. 159-192. doi:10.32704/erdem.2011.61.159.
Chicago	Zeynep Tuba OĞUZ. "İslam Cebirinde ve Gelenbevî’de Matematiksel Notasyon Sistemi" Erdem no. 61 (2011): 159-192. https://doi.org/10.32704/erdem.2011.61.159.
AMA	Zeynep Tuba OĞUZ. İslam Cebirinde ve Gelenbevî’de Matematiksel Notasyon Sistemi. Erdem. 2011; (61): 159-192. doi:10.32704/erdem.2011.61.159.
Vancouver	Zeynep Tuba OĞUZ. İslam Cebirinde ve Gelenbevî’de Matematiksel Notasyon Sistemi. Erdem. 2011; (61): 159-192. doi:10.32704/erdem.2011.61.159
ISNAD	Zeynep Tuba OĞUZ. "İslam Cebirinde ve Gelenbevî’de Matematiksel Notasyon Sistemi". Erdem 61 (2011): 159-192. https://doi.org/10.32704/erdem.2011.61.159.

İslam Cebirinde ve Gelenbevî’de Matematiksel Notasyon Sistemi

Özet

Kaynak Göster